Πολλοί ασθενείς, όταν φτάνουν στη στιγμή να υποβληθούν σε μια εξέταση ή επέμβαση ή να ξεκινήσουν μια θεραπεία αναρωτιούνται, αν ο γιατρός, τους έχει δώσει τη σωστή ιατρική γνωμάτευση και τη σωστή θεραπεία.

Είναι επίσης γνωστό ότι δεν υπάρχουν θεραπείες, οι οποίες είναι 100% αποτελεσματικές, αξιόπιστες και χωρίς παρενέργειες. Υπάρχουν πολύ λίγες κλινικές καταστάσεις, οι οποίες απαιτούν μια και μόνο απόφαση.

Συνήθως υπάρχουν μια σειρά από διαθέσιμες επιλογές, οι οποίες οδηγούν σε παρόμοια ή διαφορετικά θεραπευτικά αποτελέσματα και η σωστή απόφαση θα πρέπει να εξαρτάται από τις συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενή, τις προσωπικές του προτιμήσεις και τον τρόπο ζωής του.

Επιπλέον μια από τις σημαντικότερες αιτίες δυσαρέσκειας, αγανάκτησης και δικαστικών προσφυγών των ασθενών, είναι ότι πολλές φορές, δεν αισθάνονται κατάλληλα και επαρκώς ενημερωμένοι για τη θεραπευτική διαδικασία, την οποία θα πρέπει να ακολουθήσουν για να ανακτήσουν την υγεία τους.

Είναι γεγονός ότι πολλές φορές η τελική απόφαση είναι δύσκολη, δεδομένου, ότι όταν φτάσουμε στο στάδιο της απόφασης, υπάρχει ένας διαθέσιμος αριθμός θεραπειών και παρεμβάσεων, που πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι οποίες θα πρέπει να διοχετευτούν στον ασθενή, υπό την πίεση του χρόνου και το άγχος της διαχείρισης πολλών περιστατικών.

Η συμμετοχική λήψη απόφασης προϋποθέτει ότι οι ασθενείς έχουν όλες τις πληροφορίες, που απαιτούνται, ώστε να κατανοήσουν την εξέταση ή τη θεραπεία, στην οποία θα πρέπει να υποβληθούν.

H συμμετοχή στη λήψη απόφασης είναι η διαδικασία, κατά την οποία παρέχονται οι καλύτερα διαθέσιμες τεκμηριωμένες πληροφορίες στους ασθενείς, σχετικά με τις διαγνωστικές και θεραπευτικές επιλογές, τους πιθανούς κινδύνους και τα οφέλη τους.

Επιπλέον περιλαμβάνει την ενθάρρυνση –ενδυνάμωση των ασθενών, ώστε να χρησιμοποιούν αυτές τις πληροφορίες στο διάλογο τους με τους γιατρούς, με σκοπό να κατανοήσουν καλύτερα την κατάσταση, στην οποία βρίσκονται, καθώς και για να λαμβάνουν αποφάσεις για την υγειονομική τους περίθαλψη, οι οποίες ευθυγραμμίζονται καλύτερα με τις αξίες, τις προτιμήσεις τους και τον τρόπο ζωής τους.

Η διαδικασία αυτή παρέχει στους ασθενείς την υποστήριξη που χρειάζονται, ώστε να λαμβάνουν τις καλύτερες αποφάσεις, που αφορούν στην αυτοφροντίδα και στην αποτελεσματικότερη διαχείριση της νόσου τους, ενώ παράλληλα επιτρέπει στους γιατρούς να αισθάνονται περισσότερο σίγουροι πως οι ασθενείς θα ακολουθήσουν τη θεραπεία, την οποία προτείνουν.

Η συμμετοχική λήψη απόφασης είναι η βασική διαδικασία, η οποία μπορεί να διασφαλίσει ότι ο ασθενής θα τύχει της θεραπευτικής αντιμετώπισης, που πρέπει στο μέγιστο διαθέσιμο που το σύστημα υγείας μπορεί.

Για να επιτευχθεί η διαδικασία συμμετοχικής λήψης απόφασης και οι δύο πλευρές, δηλαδή και οι ασθενείς και οι γιατροί, απαιτείται να αναγνωρίσουν και να σεβαστούν την άποψη του άλλου και να δεσμευτούν ότι θα παραμείνουν σε αυτή την κατεύθυνση.

Οι ασθενείς θέλουν να αντιμετωπίζονται ως άτομα, ολιστικά και όχι ως συμπτώματα.

Με την εξάπλωση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, του Διαδίκτυου, των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης και τη συνακόλουθη διάχυση της ιατρικής και επιστημονικής γνώσης, οι ασθενείς γίνονται όλο και περισσότερο ενημερωμένοι και διεκδικητικοί. Απαιτούν μεγαλύτερη εμπλοκή στις αποφάσεις, με αποτέλεσμα η συμμετοχική λήψη απόφασης να αποκτά όλο και μεγαλύτερο έδαφος.

Η συμμετοχή των ασθενών στη λήψη αποφάσεων, που σχετίζονται με την υγεία τους, μπορεί να φέρει την ιατρική πιο κοντά στην ανθρωπιστική διαχείριση της νόσου.

Αρχίζει να διαφαίνεται ότι η συμμετοχική λήψη απόφασης είναι η διαδικασία και το μέσο, με το οποίο μπορεί να επιτευχθεί η εξυγίανση της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και να διασφαλιστεί η υγεία και η ασφάλεια των ασθενών.

Αποσπάσματα από το βιβλίο της Έφης Σίμου: Αποφασίζουμε Μαζί: Η Συμμετοχή των Ασθενών στη Λήψη Αποφάσεων για την Υγεία.